— “Aljona gaat het appartement vrijmaken”? Maar het is haar eigendom! 🤨 Wil je dat we het meteen op naam van je zus zetten — dan is het makkelijker?
Aljona hield van de ochtendstilte. Die ene stilte — wanneer de waterkoker net begint te trillen op het vuur, de koffie zo ruikt dat het al een genot is om te ademen, en de zon zacht op de oude tegels valt, waarbij elke kras zichtbaar wordt, als de biografie van deze keuken.
Op zulke momenten leek het haar dat ze niet alleen de eigenares van het appartement was, maar ook van haar eigen lot. Ze had het immers zelf, zonder hulp van buitenaf, bij elkaar gespaard, vakanties overgeslagen, de datsja van haar grootmoeder verkocht, om tenminste íets van woonruimte te kopen. Ja, het uitzicht uit het raam was op een afvalcontainerplaats, maar ze had een inschrijving, er was een renovatie, en vooral — geen buren achter de muur die ’s nachts naar Russische chanson luisterden.
Maar de ochtendidylle werd verstoord door de deurbel. Op de drempel stond Nina Petrovna. Majestueus, als een keizerin op pensioen. In de ene hand een doos gebak, in de andere — een blik dat zelfs een monnik zou doen verantwoorden.
— Gezellig heb je het hier, Aljonotsjka, — zei ze, terwijl ze de keuken in zich opnam.
— Net als bij gewone mensen.
— Dank u, Nina Petrovna, — zei Aljona droog, terwijl ze een halve glimlach verborg, zodat het niet zichtbaar was dat deze glimlach helemaal niet blij was. — Ik heb mijn best gedaan.
De waterkoker kookte, kopjes werden neergezet, de gebakjes op een bord gelegd. Het gesprek ging over de gebruikelijke dingen: het weer, de bloeddruk, de prestaties van Sasja. Maar onder dit kletsende geroezemoes hing iets stroperigs in de lucht, als afgekoelde gelei. En Aljona voelde dat tot in haar huid.
— En mijn Nastja is volwassen geworden! — zuchtte de schoonmoeder plots. — Dit jaar gaat ze naar de universiteit. Rechtenstudie.
— Goed van het meisje, — knikte Aljona. — Als ze maar geen actrice wordt.
— Ja, ja… — stemde Nina Petrovna in. — Alleen denk ik dat het in het studentenhuis zwaar voor haar zal zijn. Twee bussen vanuit de buitenwijk, die drukte… Een meisje heeft rust nodig. En een bureau om aan te studeren.
— Nou, dan huren jullie toch wat, — haalde Aljona haar schouders op. — Er zijn genoeg advertenties.
— Huren… dat is toch geld… — zuchtte de schoonmoeder, alsof ze net haar laatste pensioen bij de lommerd had afgegeven.
Aljona zweeg. Ze kende deze tactiek: eerst medelijden wekken, daarna een verzoek, verpakt als zorg.
Een week later werd het bezoek herhaald, maar dit keer samen met Sasja. Haar man zag eruit alsof hij in de sportschool gedwongen was zakken aardappelen te sjouwen. Hij kwam binnen, liep zwijgend door naar de douche.
Aljona had de waterkoker nog maar net aangezet, toen Nina Petrovna begon aan het tafelkleed te frunniken. Dat was haar handelsmerk — dat betekende dat het belangrijkste nu kwam.
— Ik denk er steeds over, Aljonotsjka… Nastja zou een woning moeten hebben. Voor zichzelf. Zodat niemand haar vertelt wanneer ze moet wassen en hoeveel zout ze in de soep moet doen.
— Een eigen appartement is een wonder, — antwoordde Aljona. — Maar helaas is dat nu voor velen onbereikbaar.
De schoonmoeder keek haar aan alsof er een mens voor haar zat wiens handen verkeerd gemonteerd waren, of wiens gedachten ergens anders zaten.
— Jullie hebben toch een plek. Ruim. Dicht bij het instituut…
Aljona spande zich op, als een kat bij het geluid van de stofzuiger.
— Sasja en ik, wij zijn met z’n tweeën. Het is al krap genoeg, — zei ze kalm.
— Voor twee mensen die in liefde samenwonen, is er altijd genoeg plek, — zei Nina Petrovna met een filosofische blik.
Aljona snoof zachtjes voor zich uit. Liefde is één ding, maar kasten hebben een schema.
— Mam, laten we hier niet over praten, — mengde Sasja zich in, terwijl hij uit de badkamer kwam. — Nastja is nog niet eens aangenomen.
— Ze wordt aangenomen, — snauwde de schoonmoeder beslist. — Ze is zo slim.
Sasja keek alsof hij naar een ouderavond was geroepen over een onderwerp waar hij niets vanaf wist.
Daarna — het derde bezoek. Deze keer met een fotoalbum. Nastja in de negende klas, Nastja op het strand, Nastja met de hond, met een ballon, met Nina Petrovna tegen de achtergrond van een sering. Elke foto ging gepaard met commentaar — met weemoed, trots en een lichte ondertoon van: “hoe kun je zo’n schoonheid weigeren?”
— Zo’n schoonheid… — zuchtte de schoonmoeder. — En geen plek om te wonen. Alles valt op mij. En jullie — jong en veelbelovend…
— Wij betalen ook hypotheek, — herinnerde Aljona. — En ons salaris is ook niet goud waard.
— Maar jullie hebben al een basis. Nastja heeft alleen dromen.
Aljona zweeg. Maar vanbinnen begon iets te bewegen, als een vlieg in compote.
‘s Avonds begon Sasja zelf te praten.
— Wat vind jij van Nastja?
— Hoe bedoel je? Gewoon goed. Ze is als een zus voor me.
— Het is gewoon dat mama zich zorgen maakt. Het zal zwaar voor haar zijn, alleen in de stad. Student…
Aljona legde haar vork neer.
— Je bedoelt dat ze bij ons komt wonen?
— Nee-nee… Gewoon… misschien tijdelijk?
— En tijdelijk — hoe lang is dat? Een semester? Een jaar? Vijf jaar?
Sasja haalde zijn schouders op.
Aljona voelde iets kleverigs groeien in haar borst — geen probleem, maar verraad. Langzaam, goed georganiseerd, met gebak bij de ingang en koffers bij het vertrek.
Die nacht kon ze lange tijd niet slapen. Het leek alsof er achter de muur een gedachte krabde: “ze hebben al alles besloten. Ze wachten gewoon op het juiste moment.”
Intussen bladerde Nina Petrovna thuis door “Cian”, berekende de prijs van een stuk grond, sloot toen haar laptop en zei zacht in het donker:
— Alles voor de kinderen. Alles voor de familie…
In juni ademde het appartement anders. Niet zoals voorheen. Alsof er ergens bij de keuken een tocht was ontstaan — stil maar doordringend, die de meest verborgen hoekjes bereikte. Of misschien was het helemaal geen wind, maar de telefoontjes die van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat het huis verstoorden. Het was Nina Petrovna die belde. Elke dag. Het begon altijd hetzelfde: “Even maar, heel even!” — maar dan volgden vijfenveertig minuten, waarvan twintig klagen en de rest verwijten, verpakt als zorg.
— Sasja, ze heeft zichzelf helemaal uitgeput, — zei haar man tegen Aljona, terwijl hij zijn slapen wreef. — Arme moeder. Alles op haar schouders.
— Wie sleept ze mee? — Aljona keek hem aan met een pollepel in haar hand. — Zichzelf en haar uitmuntende dochter, die vaker selfies maakt dan haar studieboeken opent?
Sasja haalde zijn schouders op. Discussies voeren kon en wilde hij niet. Hij behoorde tot het soort mensen dat liever buigt dan tegen zijn moeder ingaat.
— Je bent oneerlijk, — mompelde hij.
— Natuurlijk, — stemde Aljona in. — En ik ben ook nog eens de boze stiefmoeder. Geef me de bezem, ik ga Nastja uit het studentenhuis gooien.
Sasja huiverde, maar zweeg.
Intussen volgde de schoonmoeder haar beproefde schema: gerichte medelijden, een snufje bezorgdheid, alles onder strategische saus.
— Aljona, — fluisterde ze op een keer in de telefoon, — ik kan niet rustig slapen. Waar moet Nastja koken?! Die fornuizen in de studentenhuizen zijn helemaal verkalkt! Hoe gaat ze daar soep maken?
— Laat haar maar shoarma eten, — antwoordde Aljona koel. — Dat is toch jongerentaal.
Aan de lijn klonk een zucht, zo diep dat het leek alsof er een gewetenstocht door Aljona’s oor waaide.
— Ik dacht dat we een familie waren… Maar jullie voelen als vreemden. Geen warmte. Alles draait om jezelf…
Daarna nam Aljona een week lang de telefoon niet op. Ze wist: anders zouden ze haar gewoon overrompelen — niet met een mes, dan met drama. Eindeloze, kleverige drama, met opmerkingen zoals: “ik ben voor niemand nodig”, “begraaf me zonder bloemenkransen”.
Halverwege de maand had Nastja haar examens gehaald. Het enthousiasme van Nina Petrovna was alsof Berlijn net was ingenomen.
— Ze is aangenomen! — schreeuwde ze in de telefoon, zodat de burenkat onder het bed dook. — Mijn meisje! Studie op kosten van de staat! Rechten! Moskou!
Aljona, moet ik toegeven, was blij. Ze bakte zelfs een worteltaart — Nastja’s favoriet. Ze gingen naar de schoonmoeder en hielden een klein feestje. Nastja zat stil, at taart en staarde naar één punt. Alsof ze wist: het belangrijkste gaat nu beginnen.
En dat begon het ook.
— Nu het belangrijkste — woonruimte, — zuchtte Nina Petrovna, terwijl ze zichzelf een half glas champagne inschonk, zoals iemand valeriaan inneemt. — Studentenhuis is niets voor Nastja. Daar drinken ze, schelden ze, vreemde mannen lopen rond…
— Mam, laten we de stereotypen achterwege laten, — onderbrak Sasja. — We hebben alles al besproken.
— Ja, besproken, — mompelde Aljona. — Alleen niet in dit appartement, lijkt het.
Nina Petrovna deed alsof ze het niet hoorde. Of ze hoorde het, maar besloot dat wraak op zondag geserveerd zou worden.
— Jullie zijn een familie, — verklaarde ze plots. — En een familie helpt elkaar. En doet niet alsof het je niets aangaat. Ik had ook kunnen zeggen: “het raakt me niet”, toen Sasja bijna veertig graden koorts had, en ik ’s nachts in het ziekenhuis zat.
Lees verder door hieronder op de knop (VOLGENDE 》) te klikken !
