Nog een maand later werd ze overgeplaatst naar een andere stad — er was een goede positie vrijgekomen bij het regionale bestuur. Het salaris was twee keer zo hoog als voorheen. Voor een auto spaarde ze in een halfjaar.
Tatjana Michajlovna hielp haar dochter met inpakken.
— Heb je er geen spijt van? — vroeg ze.
— Waarvan?
— Dat je niet hebt geprobeerd voor je gezin te vechten.
Lena legde de laatste boeken in een doos.
— Mam, waarvoor had ik moeten vechten? Voor het recht om beslissingen te nemen in mijn eigen gezin? Voor het feit dat mijn man rekening houdt met mijn mening? Dat moet je niet bevechten. Dat hoort vanzelfsprekend te zijn.
— Misschien verandert hij nog?
— Misschien. Wanneer hij beseft wat hij heeft verloren. — Lena plakte de doos dicht met tape. — Maar ik ga daar niet meer op wachten.
Buiten was het een grijze oktoberdag. Lena stond bij het raam en keek naar de binnenplaats waar ze was opgegroeid, waar ze als kind had gespeeld, waar ze had gedroomd van grote liefde en een hecht gezin. Die dromen waren niet uitgekomen, maar dat betekende niet dat het leven voorbij was.
— Weet je, mam, — zei ze, — misschien is het juist beter zo. Goed dat we geen kinderen hebben gekregen. Stel je voor hoe het voor hen zou zijn om op te groeien in een gezin waarin papa bang is oma te kwetsen als hij ‘nee’ tegen haar zegt.
— Lenotsjka, denk je dat je nog iemand zult ontmoeten?
— Dat denk ik. — Lena glimlachte. — Zeker weten. Alleen weet ik nu waar ik op moet letten. Als een man van dertig nog steeds bij zijn moeder woont, niet omdat zij hulp nodig heeft maar omdat zij dat zo wil — dan is dat het eerste signaal. Als hij zijn moeder overal over raadpleegt — het tweede. En als hij zegt: ‘Mama heeft me verboden het appartement te verhuren, verdien jij zelf maar voor een auto’ — dan zijn dat geen signalen meer. Dan luiden de alarmklokken.
Haar moeder sloeg haar armen om haar heen.
— Mijn slimme meid. Het belangrijkste is dat je niet boos wordt op alle mannen.
— Natuurlijk niet. — Lena leunde tegen haar moeders schouder. — Ik word gewoon kieskeuriger.
Op datzelfde moment, in een driekamerappartement aan de andere kant van de stad, stond Andrej de afwas te doen. Galina Petrovna zat aan de keukentafel en dronk thee.
— Waarom zwijg je, jongen? — vroeg ze.
— Ik denk na.
— Waarover?
Andrej zette een kopje in het afdruiprek en draaide zich naar zijn moeder om.
— Mam, misschien hadden we toen toch…
— Wat, ‘toch’?
— Nou, met dat appartement. Misschien hadden we het inderdaad kunnen verhuren.
Galina Petrovna zette haar kopje met zo’n klap op tafel dat Andrej opschrok.
— Andrej! Waar heb je het over? We hebben alles toch afgesproken. Ze was ongeschikt. Te veeleisend. Het is maar goed dat ze is weggegaan.
— Maar ze had wel gelijk…
— Gelijk? — zijn moeder stond op. — Gelijk om van jou te eisen dat je tegen mijn mening inging? Gelijk om tegen míj te schreeuwen in mijn eigen huis? Andrjoesja, ze wilde ons uit elkaar drijven!
Andrej haalde in stilte de schone borden uit de spoelbak. Hij dacht terug aan hoe Lena ’s ochtends ontbijt maakte, hoe ze lachte om zijn flauwe grappen, hoe ze in slaap viel tegen zijn schouder wanneer ze samen films keken. Hoe haar ogen straalden toen ze promotie kreeg. En hoe ze dof werden op die dag dat hij haar vertelde over mama’s verbod.
— Mam, — zei hij zacht, — wat als ik haar toch bel?
— Waarvoor?
— Om het uit te leggen…
— Andrjoesja! — Galina Petrovna kwam naar hem toe en pakte zijn handen. — Mijn jongen, ze is weggegaan! Weggegaan zonder een woord, zonder te proberen iets goed te maken. Doet een vrouw die van je houdt dat? Vergeet haar. Je vindt wel een ander. Een betere.
Andrej knikte. Mama wist het beter. Zij wist het altijd beter.
En Lena zat intussen in de trein, onderweg naar een nieuwe stad, naar een nieuwe baan, naar een nieuw leven. Buiten flitsten de lichten voorbij, en ze dacht eraan dat soms iets vertrouwds verliezen de enige manier is om iets beters te vinden.
In haar handtas lag haar telefoon, met daarop meerdere gemiste oproepen van Andrej. Maar ze belde niet terug. Sommige gesprekken eindigen voorgoed. En dat is ook goed zo.
In haar nieuwe appartement was het stil en ruim. Lena zette water op voor thee en ging bij het raam zitten. Achter het glas begon een nieuwe stad, nieuwe mensen, nieuwe mogelijkheden. En ergens ver weg, in een driekamerappartement, deed een man de afwas en luisterde naar zijn moeder, die hem uitlegde waarom zijn vrouw ongelijk had.
En misschien zou hij het ooit begrijpen. Misschien ook niet. Maar dat was niet langer háár probleem.
Lees verder door hieronder op de knop (VOLGENDE 》) te klikken !
