— Igor, red me! Laat Lena even op Misjka passen, maar een paar uurtjes, ik ben zo terug! — ratelde ze. Met een triomfantelijke grijns gaf Igor de telefoon aan Lena. Dáár had je het: het echte leven. Geen Excel-tabel, maar een dringende, menselijke vraag.
— Het is Anja, — zei hij kort. — Ze wil dat je op mijn neefje past.
Lena nam de telefoon op. Haar gesprek was kort.
— Hallo, Anja. Ja, ik hoor je. Helaas lukt het vandaag absoluut niet. Echt niet. Dag.
Ze drukte het gesprek weg en legde de telefoon op tafel. Igor sprong overeind.
— Wat doe je?! Waarom heb je geweigerd? Ze moet dringend weg!
Lena keek hem aan met haar koude, heldere ogen.
— Afgelopen zaterdag bedroeg jouw arbeidsbijdrage aan de hulp voor mijn familie ongeveer nul komma nul. Je hebt doelbewust getraineerd en gesaboteerd. Mijn vader heeft tot diep in de nacht jouw deuren moeten herstellen. Dienovereenkomstig is mijn bijdrage aan de noodhulp voor jouw familie vandaag een exact equivalent van nul. Het evenwicht moet worden behouden. Simpel.
Igor verstijfde en keek naar haar kalme, bijna onverschillige gezicht. Hij had verwacht dat ze zich zou verontschuldigen, smoesjes zou verzinnen of zou zeggen dat ze hoofdpijn had. Maar dit directe, mathematisch sluitende antwoord ontwapende hem.
Ze had niet zomaar geweigerd; ze had een vonnis uitgesproken, gebaseerd op zijn eigen daad. Zijn miezerige kast-sabotage, die hij als een slimme tactische zet zag, keerde terug als een bumerang en trof hem in het meest gevoelige: zijn familie. Zijn telefoon trilde in zijn zak.
Hij wist wie het was. Anja. Die nu in de hoorn zou schreeuwen wat voor broer hij wel niet was, als zijn vrouw weigerde te helpen in een crisissituatie. De publieke vernedering was compleet.
— Jij bent een wraakzuchtig, gevoelloos monster, — siste hij, terwijl hij een stap naar haar zette. Woede benevelde zijn blik met een rode waas.
Het was geen boosheid meer, maar machteloze, dierlijke razernij. — Je hebt Anja geraakt om mij pijn te doen. Mijn neefje, een klein kind, is een pion geworden in jouw idiote spelletjes!
Lena deinsde niet terug. Ze knipperde niet eens, terwijl ze hem recht in de ogen keek…
— Dit is geen spel, Igor. Dit zijn de gevolgen. Van jouw keuze. Zaterdag heb je duidelijk laten zien hoeveel jouw bijdrage waard was. Jij zelf hebt die op nul gesteld. Ik heb enkel jouw eigen wisselkoers gebruikt. Had je zes uur besteed aan een degelijke montage van de kast, dan had ik zonder vragen twee uur met je neefje doorgebracht. Het saldo zou positief zijn geweest. Maar jij hebt je rekening leeggehaald. Nu staat die op nul.
Haar logica was waterdicht en daardoor des te huiveringwekkender. Ze sprak over levende mensen — zijn zus, zijn neefje — alsof het om banktransacties ging. Hij besefte dat hij in een val zat. Elk van zijn daden of nalaten zou nu een spiegelbeeldig gevolg hebben.
Als hij weigerde haar vader te helpen, zou zij met een zuiver geweten zijn hele familie afwijzen. Als hij instemde, erkende hij haar regels, erkende hij zijn nederlaag en werd hij een radertje in haar onmenselijke systeem. Ze liet hem geen enkele goede zet.
Enkele weken leefden ze in een toestand van bevroren conflict. Igor vroeg haar niet meer om iets voor zijn familie te doen. Hij ging zelf naar zijn moeder, hielp zelf zijn zus, verscheurd tussen werk en familietaken. Hij deed het ostentatief, met de blik van een martelaar, hopend dat zijn lijden in haar nog iets menselijks zou oproepen. Maar Lena leek niets op te merken.
Ze leefde haar eigen leven en zat ’s avonds, zoals altijd, met haar laptop. Igor was ervan overtuigd dat ze haar duivelse boekhouding voortzette, zijn eenzame “transacties” ten gunste van haar familie noteerde en daartegenover streepjes zette in de kolom “Bijdrage van Lena”.
Hij begreep dat deze muur niet met kleine schermutselingen te breken was. Er moest iets groots komen, iets fundamenteels. Iets wat je niet kon meten in uren of roebels. En dat moment naderde. De verjaardag van zijn moeder. Zestig jaar. Het belangrijkste feest in hun familie, waarvoor men altijd maanden van tevoren begon te plannen.
Dit was geen simpel “hek schilderen”. Dit was een heiligdom. Het domein van traditie, respect en kinderlijke plicht. Hier moest haar wiskunde falen.
Op een avond kwam hij naar haar toe met een zorgvuldig voorbereide toespraak. Hij eiste niets. Hij sprak zacht, ingehouden, alsof hij een beroep deed op de restanten van hun gedeelde verleden.
— Len, je weet toch dat mama binnenkort jarig is. Zestig, een serieuze leeftijd. Ik vind dat we haar iets echt waardevols moeten geven. Ik heb een kuuroord in Kislovodsk uitgezocht. Twee weken, met behandelingen. Het is duur, maar ze verdient het. Het wordt ons gezamenlijke cadeau. Van ons hele gezin.
Hij legde nadruk op de woorden “ons”, “gezamenlijk”, “gezin”. Hij bood haar een olijftak aan, een wapenstilstand op heilige grond. Hij verwachtte dat ze zou bezwijken, dat het idee van zo’n groot, nobel gebaar haar zou dwingen af te wijken van haar kleingeestige berekeningen.
Lena luisterde zonder hem te onderbreken. Ze keek lang naar hem, zonder warmte, zonder vijandigheid. Alleen een koude, analyserende belangstelling. Alsof ze zijn woorden woog op een onzichtbare weegschaal. Igor hield zijn adem in, wachtend op haar antwoord. Hij had het gevoel dat alles nu beslist zou worden.
— Goed idee, — zei ze uiteindelijk. — Een waardig cadeau.
Igor voelde een golf van opluchting. Hij had gewonnen! Hij had een scheurtje in haar pantser gevonden. Hij had iets ontdekt dat ze niet kon digitaliseren. Opgetogen vervolgde hij:
— Dat vind ik ook! Ik heb alles al uitgezocht, we kunnen het online boeken. Laten we dan morgen…
— Reken de exacte prijs uit, — viel ze hem in de rede. Haar stem bleef vlak. — Deel die door twee. Ik maak je mijn deel over.
Igor verstijfde. Hij keek naar haar, en langzaam drong het tot hem door. Ze had niet toegegeven. Ze had haar regels niet gebroken. Ze had ze juist toegepast op het meest heilige wat hij had. Ze had kinderlijke plicht veranderd in een financiële transactie. Ze stemde in om mee te doen, maar niet met haar hart — alleen met haar portemonnee. Hij dacht dat hij haar zwakke plek gevonden had. In werkelijkheid had hij de trekker gevonden.
De weigering om zijn zus te helpen was een punt zonder terugkeer geworden. Igor begreep dat niet meteen. Eerst was er alleen de kokende, machteloze woede. Hij verwachtte dat Anja hem zou bellen, zou schreeuwen, hem verwijten, en dat hij dan zijn woede kon botvieren, kon afleiden naar Lena, haar afschilderend als een gevoelloze feeks. Maar zijn zus belde niet. In plaats daarvan kreeg hij ’s avonds een kort bericht: “Mama heeft alles geregeld. Maak je geen zorgen meer.”
Dat was erger dan welk geschreeuw dan ook. In die droge, beleefde tekst lag geen vergeving, maar vervreemding. Zijn zus, zijn familie, had hen beiden stilzwijgend uit de cirkel van vertrouwen geschrapt. Met haar kille berekening had Lena niet alleen een dienst geweigerd — ze had de brug verbrand waarover Igor zijn hele leven gewend was te lopen.
Enkele weken gingen voorbij in een dichte, kleverige stilte. Ze waren niet langer gewoon huisgenoten. Ze waren tegenstanders, die elkaar bestudeerden voor de beslissende strijd. Igor probeerde niet meer te ruziën. Hij begreep dat emoties zijn zwakte waren en haar kracht.
Ze voedde zich met zijn woede, gebruikte die als bewijs van haar gelijk. Daarom koos hij een andere tactiek. Hij besloot volgens haar regels te spelen, maar ze tot het absurde door te voeren, haar te dwingen in haar eigen boekhouding te stikken. Hij wachtte op het juiste moment, een groot, systemisch project waarin haar methodiek zou moeten falen. En dat project naderde — de verjaardag van zijn moeder.
Op een avond stapte hij naar haar toe terwijl ze met haar laptop zat. Hij sprak niet over gevoelens of plicht. Hij sprak als een manager die met een opdrachtnemer de voorwaarden van een contract bespreekt.
— De verjaardag van mijn moeder komt eraan. Zestig jaar. Het evenement vereist serieuze voorbereiding. Ik heb een voorlopige takenlijst opgesteld. — Hij legde een vel papier voor haar neer, uitgeprint. — Eén: cadeau. Twee: organisatie van het banket. Drie: uitnodigen van de gasten. Ik stel voor dat we de verantwoordelijkheid en de kosten strikt gelijk verdelen.
Lena hief haar blik van het scherm en liet haar ogen over de lijst glijden. Haar gezicht verried geen verbazing en geen voldoening. Ze knikte enkel.
— Aanvaardbaar. Laten we de punten doornemen. Cadeau. Jouw voorstellen?
— Ik heb het al gezegd. Een kuuroord. Ik heb een goede optie gevonden. Kosten — tweehonderdveertigduizend roebel.
— Goed. Mijn deel is honderdtwintigduizend. Ik maak het je over zodra jij klaar bent met betalen. De betalingsbevestiging stuur je me per mail.
Igor voelde hoe alles in hem samenkneep. “Betalingsbevestiging.” Ze sprak over het cadeau voor zijn moeder alsof ze samen een nieuwe koelkast kochten. Hij had verwacht dat ze zou discussiëren, afdingen, maar dit zakelijke akkoord was vernederender dan welk conflict ook. Het ontnam het gebaar elke waarde, maakte er een banale financiële transactie van.
— Verder. Het banket, — vervolgde hij, zijn stem krampachtig stabiel. — Ik heb restaurant “Versailles” uitgezocht. Een kleine zaal voor dertig mensen. Er moet een voorschot betaald worden en het menu moet worden doorgenomen.
— Prima. Regel jij dat. Geef me de gastenlijst. Ik controleer het aantal en de prijs per persoon. De rekening voor het banket delen we ook fiftyfifty.
— De gasten, — Igor ging naar het moeilijkste punt. — Iedereen moet worden opgebeld. Het is het meest vervelende werk.
— Akkoord. Geef de lijst.
Hij gaf haar een tweede vel papier. Tweeëndertig namen met telefoonnummers. Ze pakte een liniaal en trok er een strakke lijn door. Zestien namen elk.
— Dit zijn jouw familieleden, — ze wees met haar pen. — Tante Vera, oom Misja, de neven. Jij belt hen. Dit — onze gezamenlijke vrienden en moeders collega’s. Die verdelen we eerlijk. Acht voor jou, acht voor mij. Deadline: eind van de week. Uiteindelijk levert ieder een rapport op wie de komst bevestigd heeft.
Igor keek naar het verdeelde blad en voelde hoe stille waanzin hem overspoelde. Dit was geen feestvoorbereiding. Dit was stafwerk voor een militaire operatie.
Deadlines, rapportages, verdeling van verantwoordelijkheden. Hij wilde haar toeschreeuwen dat het zo niet gaat, dat tante Vera beledigd zou zijn als niet hij maar Lena haar met een formele uitnodiging zou bellen. Maar hij zweeg. Hij accepteerde de spelregels.
De volgende twee weken waren een nachtmerrie. Elke stap, elke handeling liep door het filter van hun “contract”. Toen Igor drie uur kwijt was aan telefoontjes naar zijn familie, terwijl Lena er met haar deel in twee uur klaar mee was, waste ze de volgende dag zwijgend al het vaatwerk, inclusief zijn kopje dat hij in de gootsteen had laten staan, en merkte op:
— Ik compenseer zo een uur van jouw tijd, besteed aan jouw familie. Nu staan we weer quitte.
Toen hij haar vroeg na het werk langs de banketbakker te rijden om de bestelde taart op te halen, opende ze haar navigatie-app.
— De banketbakker is een omweg van twintig minuten heen en terug. Plus vijf minuten wachten. In totaal vijfentwintig minuten van mijn persoonlijke tijd. Morgen vroeg, als je het vuilnis buiten zet, neem je ook mijn zak mee. Dat kost jou dertig seconden. Het saldo is dan in jouw nadeel, maar ik ben bereid een kleine concessie te doen.
Igor stond en luisterde, en het leek hem alsof hij gek werd. Ze weigerde niets. Ze stemde overal mee in, maar elk “ja” was zo omringd door voorwaarden en tegenberekeningen dat hij zich niet als echtgenoot voelde, maar als schuldenaar die een nieuwe microkrediet onder woekervoorwaarden probeerde los te peuteren.
Het feest, dat vreugde moest brengen, werd een bron van constante stress. Hij dacht niet meer aan zijn moeder. Hij dacht alleen nog aan hoe hij de balans niet mocht verstoren, hoe hij niet in het krijt mocht komen te staan bij zijn eigen vrouw. Hij werd wakker en ging slapen met de gedachte aan die vervloekte tabel die onzichtbaar hun leven bestuurde.
De ontknoping kwam de dag voor de verjaardag. Alles was klaar: het restaurant betaald, de gasten uitgenodigd, het cadeau lag klaar. Er restte nog één detail. Igor kocht een enorme bos pioenen, de lievelingsbloemen van zijn moeder. Hij kwam het huis binnen, en de zoete, doordringende geur vulde de hal.
Dit was het enige dat hij buiten de lijst had gedaan. Het enige impulsieve, levende gebaar in al die dode voorbereidingen. Lena kwam de kamer uit. Ze keek naar de bloemen, daarna naar hem.
— Mooi. Wat kosten ze? Ik maak je de helft over.
En dat was de druppel.
— Kun je dan nooit gewoon?! — brulde hij, zijn kreet klonk als een pijnschreeuw. Hij smeet de bos op de grond. Witte en roze bloemblaadjes vlogen door de gang. — Kun je dan niets doen zonder geld, zonder berekening?! Dit zijn bloemen voor mijn moeder!
Dit is geen kostenpost! Hij hijgde zwaar, keek haar aan met haat. Hij verwachtte dat ze zou schrikken, zou huilen, maar ze keek hem rustig aan, met een lichte, bijna wetenschappelijke nieuwsgierigheid.
— Ik begrijp niet waar je ontevreden over bent, Igor. Ik heb alle punten van onze afspraak uitgevoerd. Ik heb precies vijftig procent van het geld en de inspanningen in de organisatie van dit feest geïnvesteerd. Ik handel strikt binnen het systeem dat jij zelf hebt geaccepteerd.
— Krijg de pest met jouw systeem! — hij gaf de omgevallen bloemen een trap. — Dit is geen leven! Dit is een gevangenis! Ik leef alsof ik onder toezicht sta! Elke stap, elke ademhaling wordt in jouw grootboek genoteerd! Jij bent geen vrouw, jij bent een cipier!
Hij schreeuwde, goot al de pijn en vernedering eruit die zich in die weken had opgehoopt. Hij hoopte haar pantser te doorbreken, ten minste een of andere emotie te wekken. Lena zweeg totdat hij uitgeput was. Toen sprak ze zacht, maar ieder woord sneed als een glasscherf.
— Jij noemt dit een gevangenis. Ik noem het transparantie. Het bevalt je gewoon niet dat alles wat je vroeger gratis kreeg nu een prijskaartje heeft. Het blijkt dat jouw vrijheid en comfort heel duur waren. Alleen werd de rekening vroeger enkel door mij betaald.
De ochtend van de verjaardag was stil. Niet vredig, maar kil-leeg, als een kamer waar net alle meubels uit waren gehaald. Igor stond voor de spiegel en knoopte mechanisch zijn das. Het dure pak, speciaal voor deze dag gekocht, voelde als een vreemd carnavalskostuum.
In de lucht hing nog steeds een zwakke geur van stervende pioenen, vermengd met stof van de vertrapte bloemblaadjes die hij niet had opgeraapt in de hal. Ze lagen daar als herinnering aan zijn nederlaag van gisteren, aan de zinloze uitbarsting die stukliep op haar ijzige kalmte.
Hij keek naar zijn spiegelbeeld. Hij probeerde er de zelfverzekerde man in te zien, de zoon die zijn moeder ging feliciteren met de belangrijkste verjaardag van haar leven. Maar uit de spiegel keek hem een uitgeput, verslagen man met doffe ogen aan. Hij deed nog één, laatste poging. Geen onderhandeling, geen eis, maar een beroep op datgene waarvan hij dacht dat het niet helemaal gestorven kon zijn.
Hij liep de kamer binnen. Lena zat op de rand van het bed en maakte haar schoen vast. Meteen wist hij dat er iets niet klopte. Ze droeg geen avondjurk, maar comfortabele jeans en een reistrui. Naast haar stond een kleine koffer, het soort dat je als handbagage meeneemt.
— Wat is dit? — vroeg hij, zijn stem klonk hol.
— Ik ga weg.
— Waarheen? Vandaag is de verjaardag van mijn moeder. We moeten er over drie uur zijn.
Hij zei het niet als verwijt, maar als een constatering uit een andere, niet meer bestaande werkelijkheid. Hij klampte zich nog vast aan een scenario dat jaren geleden was geschreven.
— Lena, luister, — hij kwam dichterbij, hurkte voor haar neer en keek haar in de ogen. — Ik weet dat alles slecht is. Ik begrijp het. Laten we… laten we dit voor één avond gewoon opzijschuiven. Maskers opzetten, glimlachen. Voor haar. Ze verdient het niet dat haar feest verpest wordt. We gaan, feliciteren haar, en morgen… morgen beslissen we wat we doen. Alsjeblieft.
Het was zijn laatste smeekbede. Hij vroeg niet om vergeving, maar om uitstel. Om een paar uur illusie dat hun gezin nog bestond.
Lena maakte haar schoen vast en keek hem aan. In haar ogen lag geen boosheid, geen medelijden. Alleen rustige, definitieve vermoeidheid.
— Ik begrijp niet wat je vraagt, Igor. Onze afspraken over de verjaardag zijn volledig nagekomen. Mijn financiële bijdrage aan het cadeau en het banket is geleverd. Mijn tijdsbesteding aan de organisatie ook.
Honderdtwintigduizend voor de kuur, vijfenveertigduizend voor het restaurant en ongeveer tien uur organisatie, die ik al heb gecompenseerd met tegenprestaties. Vanuit ons contract gezien heb ik mijn verplichtingen vervuld. Project “Jubileum” is van mijn kant afgerond.
Haar woorden vielen in de stilte van de kamer als stenen. Ze sprak over het heiligste voor hem in de taal van een manager die een kwartaalrapport afsluit. Hij keek naar haar, en langzaam drong de volle diepte van de kloof tussen hen tot hem door. Ze speelde niet volgens de regels. Ze leefde ernaar.
— Maar… jouw aanwezigheid, — fluisterde hij. — Je moet er zijn.
— Mijn aanwezigheid is een afzonderlijke, niet-hernieuwbare bron. Die zat niet in de begroting. En ik heb besloten die te investeren in een ander project.
Ze stond op, liep naar de tafel en opende haar laptop. Hetzelfde apparaat dat haar wapen en zijn vonnis was geworden. Igor deinsde onwillekeurig terug. Hij verwachtte opnieuw een Excel-tabel te zien, een eindrapport met een nul achter zijn naam. Maar op het scherm stond iets anders. Elektronische tickets. Twee. Op haar naam en dat van haar vader, Nikolaj Petrovitsj S. Vlucht naar Mineralnye Vody.
Vertrek over vier uur. Onder de tickets — een reserveringsbevestiging. Een klein, knus kuuroord in Zjeleznóvodsk. Met behandelingen, volpension en uitzicht op de bergen. Aankomst vandaag.
— Weet je nog mijn eerste overboeking? Honderdtweeëntachtigduizend? Mijn vader wilde dat geld niet aannemen. Hij zei dat hij geen geld nodig had, maar aandacht. Dus hebben we afgesproken dat dat geld naar iets zou gaan wat we samen zouden doen, — haar stem bleef even vlak en bijna onverschillig.
— En van de middelen en tijd die ik de afgelopen maanden heb bespaard door niet aan het leven van jouw familie deel te nemen, heb ik een tweede kuur en tickets bijgeboekt. Mijn vader heeft ook een gezondheid waar voor gezorgd moet worden. En zijn verjaardag, al was die niet rond, was vorige week. We vieren hem gewoon nu. We herstellen het evenwicht, zeg maar.
Hij staarde naar het scherm en de wereld om hem heen begon te vervagen. Dit was niet zomaar een weigering. Dit was geen sabotage. Dit was een meesterwerk van wreedheid, uitgevoerd met chirurgische precisie. Ze ging niet alleen bij hem weg.
Ze nam alles mee — geld, tijd, zorg — en investeerde het demonstratief, op de belangrijkste dag van zijn leven, in haar eigen familie. Ze had de rekening niet alleen op nul gezet. Ze had alle activa overgeboekt naar een andere, naar haar eigen. De publieke vernedering waar hij zo bang voor was geweest, bleek slechts een voorspel.
De echte vernedering vond hier plaats, in deze kamer. Het besef dat hij failliet was, in alle betekenissen van het woord.
— Jij… je hebt alles kapotgemaakt, — fluisterde hij, en in zijn stem klonk geen woede meer, enkel leegte. — Je hebt ons leven, ons gezin vernietigd.
Hij verwachtte dat ze zou zwijgen. Maar ze antwoordde. En haar laatste woorden werden de epitaaf op het graf van hun huwelijk.
— Ik heb niets kapotgemaakt, Igor, — ze keek hem recht in de ogen, zonder een zweem van emotie. — Ik heb je enkel de rekening gepresenteerd. Blijkbaar ben je insolvent.
Lena sloot de laptop. De klik van het slot klonk in de stilte van de kamer als een schot. Ze pakte haar kleine koffer en verliet, zonder om te kijken, de kamer en daarna het appartement. De voordeur sloot zich zonder klap, met een zachte, definitieve klik.
Igor bleef alleen achter, midden in de kamer. In een duur pak. Met een cadeau en een ingestudeerde felicitatie. Om hem heen lagen de dode bloemblaadjes van de pioenen. En in zijn oren echode nog steeds dat laatste, vernietigende woord. Insolvent…
Lees verder door hieronder op de knop (VOLGENDE 》) te klikken !
