Toch merkte Andrej totaal niet op dat hij zelf regelmatig aankopen deed zonder zijn vrouw te raadplegen. Slechts een paar weken geleden kocht hij nieuwe draadloze koptelefoons van tienduizend roebel. En een maand geleden vernieuwde hij zijn sportuitrusting — nieuwe dumbbells, een buikspiertrainer. En natuurlijk “hielp” hij elke maand zijn moeder door haar een paar duizend roebel over te maken “voor medicijnen” of “voor eten”.
Hij besprak deze uitgaven nooit met Lena. Het waren zijn persoonlijke verdiensten, vond hij. Haar geld werd daarentegen automatisch “gemeenschappelijk” en elke uitgave vereiste zijn goedkeuring.
In zijn hoofd klopte dat. Hij dacht dat hij het hoofd van het gezin was en dat zijn woord beslissend moest zijn over alles wat met financiën te maken had. Zijn kijk op het gezinsbudget was eenzijdig en volledig egoïstisch.
’s Avonds thuis was de sfeer geladen. Lena zat in de keuken thee te drinken, terwijl Andrej probeerde een gesprek te beginnen, maar de woorden bleven steken in zijn keel. Hij was voorbereid op haar zwijgen, op tranen, op verwijten, maar niet op wat er kwam.
Lena zette de kop op tafel en keek hem voor het eerst in jaren aan zonder de gebruikelijke onderdanigheid, bijna uitdagend.
— Wil je praten over uitgaven, Andrej? — haar stem was rustig, maar er klonk staal in mee. — Goed, laten we praten. Wil je dat ik verantwoording afleg voor elke cashback die ik krijg?
Andrej opende zijn mond om tegen te spreken, maar ze liet hem niet uitspreken.
— Ik heb jarenlang op mezelf bespaard, Andrej. Jarenlang. Ik kookte voor je, waste je kleren, streek je overhemden. Ik onthield me van uitjes met vriendinnen, van een kop koffie op het werk, van nieuwe lippenstift. Ik kocht niets voor mezelf dat meer dan duizend roebel kostte. En jij zag dat als normaal. Als vanzelfsprekend. “Spaarzame huisvrouw,” zei jij. Maar ik ben gewoon moe. Moe van het gevoel dat ik altijd gemakkelijk, onzichtbaar en goedkoop moet zijn.
Andrej voelde zijn gezicht verbleken. Zo’n aanval had hij niet verwacht.
— En nu laten we eens naar jouw uitgaven kijken, — zei Lena terwijl ze een notitieboek uit haar zak haalde. Ze had deze lijst de afgelopen maanden stilletjes bijgehouden, bewijs verzamelend. — De afgelopen maand: sigaretten — vierduizend roebel. Bier — ongeveer vijfduizend. Diner met vrienden — tienduizend. Jouw nieuwe koptelefoon — tienduizend. Sportuitrusting — achtduizend. En jouw moeder, aan wie je elke maand geld overmaakt zonder mij te vragen — nog eens vijfduizend. Totaal… meer dan veertigduizend roebel. Voor jouw “verlangens”. Niet voor eten, huur of benzine. Voor jouw persoonlijke plezier.
Andrej probeerde iets te zeggen, maar de woorden bleven steken in zijn keel. Hij keek haar aan alsof hij haar voor het eerst zag.
— Vanaf vandaag, Andrej, — vervolgde Lena, haar stem klonk vastberaden — verandert alles. Iedereen geeft uit wat hij wil. Het gezamenlijke — eten, nutsvoorzieningen, benzine — fifty-fifty. Precies fifty-fifty. Geen “ik hou er niet van als een vrouw geld uitgeeft zonder nadenken” meer. Mijn geld — mijn regels.
Haar man was volledig van slag. Zo’n reactie, zo’n opstand had hij niet verwacht. Hij was gewend aan haar onderdanigheid, aan haar stilzwijgende instemming.
En nu stond zij, zijn Lena, voor hem, trots en onneembaar. Er ontstond een ruzie. Woorden vlogen als vonken, maar Lena huilde niet meer en verdedigde zich niet; ze beschermde zichzelf.
Lena zat in de kamer en hield haar nieuwe jurk tegen zich aan. Ze herinnerde zich hoe alles was begonnen. In de afgelopen zes maanden waren Andrejs verwijten regelmatig, bijna dagelijks geworden.
“Waarom heb je dat nodig? Je hebt toch een soortgelijke blouse,” zei hij, wanneer ze iets nieuws wilde kopen.
“Je ziet er al goed uit. Verspil geen geld aan allerlei crèmes,” bromde hij als ze iets voor zichzelf kocht.
“Geef minder uit aan je onzin, zet het liever opzij voor eten,” was zijn favoriete zin, hoewel Lena altijd boodschappen deed volgens lijst en strikt binnen het budget.
Ondertussen runde zij het hele huishouden: koken, schoonmaken, wassen, strijken. Hij kwam van zijn werk, ging achter de computer zitten, terwijl zij, na haar eigen werk vanuit huis, voor alles anders zorgde. Zijn moeder, Lidiya Petrovna, bemoeide zich voortdurend met hun leven en stookte het vuur verder op.
“Lena, zorg toch eens voor jezelf, je bent altijd aan het werk, — zei ze aan de telefoon. — Een vrouw moet vrouwelijk zijn. Je moet Andrej blij maken, en jij altijd…”
Lena slikte alles stilletjes weg. Ze verborg haar wrok, probeerde te begrijpen waarom ze zo weinig werd gewaardeerd. Ze deed haar best een goede vrouw te zijn, maar haar inspanningen kregen nooit de waardering die ze verdiende. Ze voelde zich geen geliefde vrouw, maar eerder een bediende, een bijlage van haar man, wiens taak het was te sparen en te dienen.
De aankoop van de jurk was niet zomaar een aankoop. Het was een daad van protest, haar kleine revolutie. Deze jurk was een symbool van haar persoonlijke ruimte, haar recht op zichzelf, op haar eigen wensen. Ze wilde terugnemen wat haar jarenlang door verwijten en controle was ontnomen.
Het was niet zomaar een jurk — het was de vlag van haar vrijheid, gehesen boven de ruïnes van haar geduld. Ze wist dat er consequenties zouden zijn. Maar ze was er klaar voor.
Lees verder door hieronder op de knop (VOLGENDE 》) te klikken !
