Lena kwam thuis met een lichte, bijna kinderlijke glimlach. In haar handen hield ze een grote papieren tas met het logo van een dure winkel. In de tas, zorgvuldig ingepakt in dun papier, lag de jurk zelf — elegant, zijdezacht, de jurk waarvan ze de afgelopen zes maanden had gedroomd.
Hij hing in de etalage, verleidelijk en onbereikbaar, totdat er gisteren een korting verscheen en Lena besloot toe te slaan. De aankoop was niet impulsief: ze had geld opzijgezet van haar kleine bijbaantjes en cashback gespaard. Het was haar kleine geheim, haar persoonlijke prestatie.
Andrej, haar man, zat in de woonkamer verdiept in zijn telefoon. Toen hij haar zag, knikte hij zonder zijn hoofd op te tillen.
— Hoi, — mompelde hij. — Wat heb je nu weer gekocht?
Lena zette de tas op de grond en probeerde rustig te blijven. Ze voelde een lichte opwinding. Ze wilde haar vreugde delen, de jurk aan hem laten zien, maar iets zei haar dat dit niet het juiste moment was. Ze liep naar de keuken om de waterkoker aan te zetten.
Een paar minuten later kwam Andrej de keuken binnen, de winkelbon in zijn hand. Zijn gezicht was rood aangelopen, zijn ogen vernauwd.
— Wat is dit, Lena? — zijn stem was laag, bijna grommend. — Zevenduizend voor een of ander lapje?! Heb je een jurk gekocht zonder het te vragen?
Lena schrok. De bon was blijkbaar uit de tas gevallen. Ze probeerde zich te verklaren.
— Andrej, dit is mijn persoonlijke…
— Mijn persoonlijke! — onderbrak hij haar, terwijl hij met de bon zwaaide. — Denken we soms dat geld aan de bomen groeit? Waarom heb je het niet met mij besproken? Ik werk hard zodat we kunnen leven! En jij verspilt het!
Lena zweeg eerst. Ze voelde een golf van ergernis en vermoeidheid opkomen. Jarenlang had ze zulke verwijten gehoord. Jarenlang had ze zich verdedigd. Maar nu brak er iets in haar. Ze hief langzaam haar ogen naar hem op.
— Ik ben moe, Andrej, — zei ze koel. — Heel moe.
In haar stem klonk geen hysterische toon, alleen diepe vermoeidheid. Andrej was sprakeloos. Zo’n reactie had hij niet verwacht.
Andrej zat op kantoor en vertelde collega Sacha over “vrouwelijke illogica”.
— Stel je voor, Sanja? — hij schudde zijn hoofd, alsof hij compleet verbaasd was. — Mijn Lena! Koopt een jurk van zevenduizend! Zonder het te vragen! Ik zeg toch, ik hou er niet van als een vrouw geld uitgeeft zonder nadenken. Je moet toch sparen! Alles moet worden afgestemd, grote uitgaven! En zij…
Sacha knikte meelevend, hoewel hij zelf vrijgezel was en weinig verstand had van het gezinsleven.
— Ja, vrouwen… Wat moet je ermee, — mompelde hij.
Andrej beschouwde zichzelf oprecht als een toonbeeld van spaarzaamheid en verstandig omgaan met het gezinsbudget. In zijn ogen betekende echte zorg voor het gezin dat je de uitgaven controleert, onnodige uitgaven vermijdt en spaart voor iets echt belangrijks — bijvoorbeeld zijn nieuwe sportfiets of een cadeau voor zijn moeder voor haar jubileum.
Hij was ervan overtuigd dat zijn acties puur uit zorg voortkwamen. Zorg voor hun gezamenlijk welzijn. Hij “liet” haar geen geld uitgeven aan “onzin”, omdat hij wilde dat ze comfortabel leefden.
Toch merkte Andrej totaal niet op dat hij zelf regelmatig aankopen deed zonder zijn vrouw te raadplegen. Slechts een paar weken geleden kocht hij nieuwe draadloze koptelefoons van tienduizend roebel. En een maand geleden vernieuwde hij zijn sportuitrusting — nieuwe dumbbells, een buikspiertrainer. En natuurlijk “hielp” hij elke maand zijn moeder door haar een paar duizend roebel over te maken “voor medicijnen” of “voor eten”.
Hij besprak deze uitgaven nooit met Lena. Het waren zijn persoonlijke verdiensten, vond hij. Haar geld werd daarentegen automatisch “gemeenschappelijk” en elke uitgave vereiste zijn goedkeuring.
In zijn hoofd klopte dat. Hij dacht dat hij het hoofd van het gezin was en dat zijn woord beslissend moest zijn over alles wat met financiën te maken had. Zijn kijk op het gezinsbudget was eenzijdig en volledig egoïstisch.
’s Avonds thuis was de sfeer geladen. Lena zat in de keuken thee te drinken, terwijl Andrej probeerde een gesprek te beginnen, maar de woorden bleven steken in zijn keel. Hij was voorbereid op haar zwijgen, op tranen, op verwijten, maar niet op wat er kwam.
Lena zette de kop op tafel en keek hem voor het eerst in jaren aan zonder de gebruikelijke onderdanigheid, bijna uitdagend.
— Wil je praten over uitgaven, Andrej? — haar stem was rustig, maar er klonk staal in mee. — Goed, laten we praten. Wil je dat ik verantwoording afleg voor elke cashback die ik krijg?
Andrej opende zijn mond om tegen te spreken, maar ze liet hem niet uitspreken.
— Ik heb jarenlang op mezelf bespaard, Andrej. Jarenlang. Ik kookte voor je, waste je kleren, streek je overhemden. Ik onthield me van uitjes met vriendinnen, van een kop koffie op het werk, van nieuwe lippenstift. Ik kocht niets voor mezelf dat meer dan duizend roebel kostte. En jij zag dat als normaal. Als vanzelfsprekend. “Spaarzame huisvrouw,” zei jij. Maar ik ben gewoon moe. Moe van het gevoel dat ik altijd gemakkelijk, onzichtbaar en goedkoop moet zijn.
Andrej voelde zijn gezicht verbleken. Zo’n aanval had hij niet verwacht.
— En nu laten we eens naar jouw uitgaven kijken, — zei Lena terwijl ze een notitieboek uit haar zak haalde. Ze had deze lijst de afgelopen maanden stilletjes bijgehouden, bewijs verzamelend. — De afgelopen maand: sigaretten — vierduizend roebel. Bier — ongeveer vijfduizend. Diner met vrienden — tienduizend. Jouw nieuwe koptelefoon — tienduizend. Sportuitrusting — achtduizend. En jouw moeder, aan wie je elke maand geld overmaakt zonder mij te vragen — nog eens vijfduizend. Totaal… meer dan veertigduizend roebel. Voor jouw “verlangens”. Niet voor eten, huur of benzine. Voor jouw persoonlijke plezier.
Andrej probeerde iets te zeggen, maar de woorden bleven steken in zijn keel. Hij keek haar aan alsof hij haar voor het eerst zag.
— Vanaf vandaag, Andrej, — vervolgde Lena, haar stem klonk vastberaden — verandert alles. Iedereen geeft uit wat hij wil. Het gezamenlijke — eten, nutsvoorzieningen, benzine — fifty-fifty. Precies fifty-fifty. Geen “ik hou er niet van als een vrouw geld uitgeeft zonder nadenken” meer. Mijn geld — mijn regels.
Haar man was volledig van slag. Zo’n reactie, zo’n opstand had hij niet verwacht. Hij was gewend aan haar onderdanigheid, aan haar stilzwijgende instemming.
En nu stond zij, zijn Lena, voor hem, trots en onneembaar. Er ontstond een ruzie. Woorden vlogen als vonken, maar Lena huilde niet meer en verdedigde zich niet; ze beschermde zichzelf.
Lena zat in de kamer en hield haar nieuwe jurk tegen zich aan. Ze herinnerde zich hoe alles was begonnen. In de afgelopen zes maanden waren Andrejs verwijten regelmatig, bijna dagelijks geworden.
“Waarom heb je dat nodig? Je hebt toch een soortgelijke blouse,” zei hij, wanneer ze iets nieuws wilde kopen.
“Je ziet er al goed uit. Verspil geen geld aan allerlei crèmes,” bromde hij als ze iets voor zichzelf kocht.
“Geef minder uit aan je onzin, zet het liever opzij voor eten,” was zijn favoriete zin, hoewel Lena altijd boodschappen deed volgens lijst en strikt binnen het budget.
Lees verder door hieronder op de knop (VOLGENDE 》) te klikken !
