“De lening staat op mijn naam — in ruil kreeg ik een koude deur en nul terugbetalingen.”
Larisa legde het tandarts-spiegeltje opzij en veegde met de rug van haar hand haar voorhoofd af. Zeven uur onafgebroken werk begonnen hun tol te eisen — haar rug deed pijn en er dansten zwarte stipjes voor haar ogen van de spanning. De werkdag liep ten einde, de laatste patiënt vertrok tevreden met een nieuwe vulling en een lichtere portemonnee.
— Lar, blijf je vandaag langer? — Marina Sergejevna, de receptioniste van de kliniek, keek met een vragende glimlach de behandelkamer binnen.
— Nee, ik ga al, — Larisa trok haar handschoenen uit en gooide ze in de container voor medisch afval. — Mijn rug breekt zowat.
— De afspraken bij jou zitten voor twee weken vol, — Marina schudde haar hoofd. — Misschien moet je een assistent nemen?
Larisa grinnikte alleen maar. Ja, in de particuliere kliniek stond er altijd een lange rij voor haar. Een goede tandarts is goud waard. Maar de helft van haar inkomsten ging naar de kliniek, van wat overbleef — belastingen, huur van het appartement, de lening voor de apparatuur… En natuurlijk haar ouders.
— Als ik een assistent neem, kan ik brood met zout gaan eten, — Larisa deed haar witte jas uit en hing die netjes aan een haak.
Marina knikte begrijpend.
— Weer je ouders?
— Zoals altijd, — zuchtte Larisa. — Vorige maand had mama geld nodig voor de behandeling van de kat, deze maand herinnerde papa me eraan dat het tijd is om winterbanden te kopen.
Thuis wachtten een lege koelkast en stilte op haar. Het eenkamerappartement dat ze al vier jaar huurde, voelde nog steeds als een tijdelijke schuilplaats. Terwijl ze met het geld dat ze aan huur had overbetaald allang een stevig voorschot voor een hypotheek had kunnen betalen. Maar de steun aan haar ouders, de lening voor de tandartsapparatuur en andere uitgaven lieten geen ruimte voor een eigen woning.
Nog voordat Larisa haar schoenen had uitgetrokken in de gang, begon de telefoon te rinkelen — haar moeders favoriete ringtone.
— Hoi mam, — zei Larisa terwijl ze de telefoon tegen haar oor drukte en richting keuken liep, automatisch de koelkast openend.
— Laroetsjka, hoe gaat het? Hoe is het werk? — haar moeders stem klonk verdacht opgewekt.
— Prima mam. Alleen moe. Vandaag zes gaatjes en één implantaat.
— O, zeg dat wel! Ik was ook vanaf de ochtend op de volkstuin, daarna heb ik gedweild, en daarna nog met vriendinnen in het park gewandeld.
Larisa herinnerde zichzelf er in gedachten aan dat haar moeder drieënzestig was, en volledig het recht had om met vriendinnen te wandelen in plaats van thuis sokken te breien. Maar de vermoeidheid won het, en haar gedachten werden vanzelf wat scherper van toon.
— Maar ik bel je om het volgende, — ging haar moeder verder. — Er is een aanbieding voor een reis naar Turkije, drie sterren, all inclusive. Acht dagen, stel je voor? En maar zestigduizend roebel voor twee personen, samen met je vader.
Larisa sloot haar ogen en kneep haar neusbrug dicht. Ze kon het geplande rugmassage voor dit weekend wel vergeten.
— Mam, ik heb jullie gisteren nog geld overgemaakt voor de energierekening…
— Maar dat was voor de energierekening! Dit is vakantie! Je vader en ik zijn al vijf jaar nergens geweest. En dan tel ik de Krim niet mee… Maar dit is het buitenland! — in haar moeders stem klonk nu een smeektoon. — Kom op, je bent arts, je wordt heus niet arm van één salaris.
Larisa zuchtte. Een tandarts is natuurlijk geen chirurg, maar mensen denken graag dat alle artsen evenveel verdienen.
— Goed dan, mam. Wanneer hebben jullie het geld nodig?
— O, dank je wel, meisje! — haar moeder klonk oprecht blij. — Als je het meteen kunt overmaken — de aanbieding is tijdelijk, morgen is het misschien al weg!
Larisa nam in gedachten afscheid, niet alleen van de massage, maar ook van de nieuwe schoenen die ze afgelopen weekend had gezien. Ze opende de bankapp en maakte het genoemde bedrag over naar haar moeder.
— Zo, het is verstuurd, — zei Larisa, terwijl ze probeerde niet te denken aan het feit dat zestigduizend roebel gelijkstond aan haar maandelijkse afbetaling van de lening én de huur van het appartement.
— Dank je wel, meid! Ik wist dat we op jou konden rekenen, — haar moeder was oprecht gelukkig. — Je begrijpt, je vader en ik moeten even bijtanken, we hebben geen energie meer. De jaren beginnen te tellen.
— Ja mam, natuurlijk. Geniet ervan.
— En wanneer ga jij op vakantie? Je werkt maar door en door.
— Ik weet het niet, mam. Cliënten, je begrijpt het. En geld is er nu even niet genoeg.
— Nou, pas maar op dat je niet overwerkt, — sprak haar moeder belerend. — Gezondheid is belangrijker dan geld.
Na het gesprek bleef Larisa nog lang aan de keukentafel zitten, starend in het niets. Buiten veranderde de septemberavond langzaam in nacht, straatlantaarns verlichtten de lege binnenplaats.
Tweeëndertig jaar, een succesvolle carrière als tandarts in een prestigieuze kliniek — en waarvoor? Een huurappartement, een lening en constante financiële steun aan haar ouders, die haar blijkbaar zien als een geldautomaat met onbeperkte opname.
Larisa herinnerde zich hoe het begonnen was. Na haar studie en specialisatie, toen ze net in de kliniek begon, verdiende ze nauwelijks iets. Maar haar ouders waren trots op hun dochter-dokter en vroegen nooit om hulp. Toen begon Larisa meer te verdienen, en vanzelf ontstond de traditie om “de ouders te helpen”.
Eerst waren het kleine bedragen — cadeaus voor feestdagen, daarna iets meer — voor medicijnen die niet in het gratis pakket voor gepensioneerden zaten. En toen werd de hulp structureel — maandelijkse overboekingen voor de energierekening, boodschappen, medicijnen, “onvoorziene uitgaven” — van de behandeling van de kat tot een nieuwe magnetron.
Een week na het gesprek over de reis naar Turkije besloot Larisa het serieus aan te pakken. Ze belde haar moeder en zocht zorgvuldig naar de juiste woorden.
— Mam, ik moet iets met jullie bespreken, — begon Larisa nadat ze elkaar hadden begroet. — Ik begrijp dat ik altijd heb geholpen, maar nu wordt het moeilijk voor mij. Ik heb afbetalingen op de lening, de huur, en ik zou graag wat willen sparen voor mijn eigen woning.
Aan de andere kant van de lijn werd het stil.
— Wat, wil je ons soms niet meer helpen? — de stem van haar moeder klonk meteen gekwetst.
— Nee, mam, ik zeg alleen dat ik niet meer in zo’n omvang kan helpen als nu.
— We vragen toch helemaal niets, — haar moeder werd nu openlijk boos. — Jij bent degene die alles aanbiedt. Als je niet wil — hoeft het niet. We redden ons wel van onze pensioen.
— Mam, ik zeg niet dat ik helemaal stop met helpen…
— Alles is duidelijk, Larisa. Maak je geen zorgen. We redden ons wel, — kapte haar moeder het gesprek abrupt af.
Larisa legde haar telefoon neer en greep haar hoofd vast met beide handen. Alles verliep precies zoals ze had verwacht. Het was genoeg om alleen maar te hinten op een beperking van de financiële steun — en haar moeder schakelde meteen over naar passief-agressieve modus.
In de loop van de volgende maand besloot Larisa geen geld naar haar ouders over te maken — gewoon om te kijken wat er zou gebeuren. Voor de zekerheid had ze de meldingen van inkomende oproepen van haar moeder uitgezet, maar ze controleerde haar telefoon elke avond. Vreemd genoeg belde haar moeder niet. Geen enkele keer, een hele maand lang.
Maar haar broer belde wel. Aleksej was twee jaar jonger dan Larisa, werkte als salesmanager en had een gezin — een vrouw en een puberende zoon.
— Hé, zusje, — de stem van haar broer klonk zoals altijd vriendelijk, maar Larisa voelde meteen dat er iets achter zat.
— Hoi Lesha. Hoe gaat het?
— Prima. Werken, leven. Zeg eens, waarom doe je onze ouders pijn?
Larisa sloot haar ogen. Dus dáár gaat het over. Moeder had besloten via haar zoon te spelen.
— Waarom denk je dat ik hen pijn doe?
— Nou, mama zei dat jij geweigerd hebt om hen te helpen. Dat ze nu niet eens genoeg geld hebben voor medicijnen.
— Lesha, ik heb gewoon één maand overgeslagen. Ik heb mijn eigen afbetalingen op de lening, ik kan niet voortdurend…
— Lar, je bent toch arts! — onderbrak haar broer haar. — Jij verdient meerdere keren meer dan ik. En ik heb een gezin, een zoon, de huur moet betaald worden.
— Ik heb ook verplichtingen, — Larisa probeerde kalm te blijven, al kookte alles vanbinnen. — En ik help onze ouders al jarenlang.
— Goed, goed, — zei haar broer verzoenend. — Maar houd er wel rekening mee dat ze er verdriet van hebben.
Na het gesprek met haar broer voelde Larisa een vreemde leegte. Al die jaren had ze een groot deel van haar inkomen aan haar ouders gegeven, waarbij ze zichzelf eenvoudige genoegens en de kans om te sparen voor eigen woning ontzegde. En nu, zodra ze één maand stopte met overmaken, werd ze neergezet als een harteloze dochter die niet om haar ouders geeft.
Nog geen week na het gesprek met haar broer ontving Larisa een bericht van de bank op haar telefoon: “Betalingsschema voor de consumptieve lening.” Larisa staarde verwonderd naar het scherm. Ze had geen nieuwe leningen afgesloten. De laatste was drie jaar geleden — voor tandheelkundige apparatuur.
Toen ze de bankapp opende, ontdekte ze tot haar grote schrik dat er op haar naam een consumptieve lening van honderd twintigduizend roebel was afgesloten. De eerste betaling moest al binnen een week worden gedaan.
Met trillende handen belde Larisa de bank. Na een lang gesprek met de medewerker bleek dat de lening inderdaad op haar naam stond, en dat hij op afstand was afgesloten — via de bankapp. Hoe was dat mogelijk? Larisa wist zeker dat ze niemand toegang had gegeven tot haar telefoon.
Of wel?
In haar herinnering dook een recent bezoek van haar ouders op. Haar vader had toen haar telefoon gevraagd om “even iets op internet te bekijken”. Larisa had zonder na te denken de telefoon ontgrendeld en aan hem gegeven. Zou het…?
Larisa belde onmiddellijk haar vader. Haar moeder nam op.
— Mam, is papa thuis? Ik moet dringend met hem praten.
— Natuurlijk is hij thuis. Wat is er gebeurd?
— Geef hem even de telefoon, alsjeblieft.
Na een paar seconden klonk de stem van haar vader in de hoorn.
— Hoi, dochter. Is er iets aan de hand?
— Papa, heb jij een lening op mijn naam afgesloten? — Larisa besloot geen omwegen te maken.
Aan de andere kant van de lijn werd het stil.
— Pap?
— Ja, — perste haar vader uiteindelijk eruit. — Maar het is niet wat je denkt!
— En wat zou ik dan moeten denken? — Larisa hield haar emoties met moeite in. — Er staat een lening van honderdtwintigduizend op mijn naam, waar ik via de bank achter moet komen!
— We wilden het je vertellen, — begon haar vader onzeker. — Maar er was gewoon geen goed moment.
— Waar is het geld naartoe gegaan?
— Nou… Dima had een nieuwe telefoon nodig. Hij zit in het laatste jaar van de onderbouw en al zijn klasgenoten lopen met nieuwe iPhones. Hij voelde zich ongemakkelijk…
Larisa kon haar oren niet geloven. Dima — de zoon van haar broer, haar neef. En voor zijn nieuwe iPhone was haar vader een lening aangegaan — op naam van zijn dochter!
— Wacht even, je hebt een lening afgesloten om Dima een iPhone te kopen?
— Nou ja, — haar vader leek er niets verkeerds in te zien. — Een nieuwe, van het nieuwste model. Dima wilde het zo graag…
Er klonk gerommel aan de andere kant van de lijn en haar vaders stem werd vervangen door die van haar moeder.
— Lara, waarom maak je je zo druk? Het kind is blij. Jij bent arts, voor jou is dat niet moeilijk. We betalen het later wel terug!
Larisa luisterde zwijgend naar de tot pijn toe bekende stem van haar moeder. De woorden die haar vroeger een schuldgevoel bezorgden en een onmiddellijke drang om te helpen, ketsten nu af alsof ze tegen een muur botsten. Er brak iets vanbinnen.
Zonder een woord te zeggen verbrak Larisa de verbinding en zette haar telefoon uit.
Het appartement werd stil. De avondschemer keek door het raam naar binnen, in het gebouw ernaast gingen de lichten aan — mensen kwamen thuis van hun werk, aten, praatten. Het gewone leven ging zijn gang, alleen in Larisa’s ziel was er iets gebroken.
Mechanisch liep ze naar de keuken, zette het koffiezetapparaat aan en ging aan tafel zitten, luisterend hoe het water langzaam door het filter liep. De geur van verse koffie vulde geleidelijk de kleine keuken. Larisa schonk zichzelf een kopje in en nam een slok, zonder enige smaak te proeven.
Lees verder door hieronder op de knop (VOLGENDE 》) te klikken !
