De ex-schoonmoeder ontdekte per ongeluk hoe ik leef na de scheiding. Ze had niet verwacht dat ik gelukkiger zou zijn dan haar zoon.
De zelfscan kassa piepte vervelend lang. Lena scande een pot olijven en reikte naar het scherm. Iemand achter haar vloekte.
— Waar moet je hier in hemelsnaam op drukken?
Lena keek om en verstijfde. Galina Petrovna stond bij de kassa naast haar, hulpeloos op het scherm tikkend. Grijs haar nonchalant vastgestoken, versleten jas, een goedkope tas in haar hand. Diezelfde vrouw die haar drie jaar geleden een slechte vrouw had genoemd.
Twee minuten stilte. Galina Petrovna herkende haar als eerste.
— Lena? — haar stem trilde. — Ben jij dat echt?
— Dag, Galina Petrovna.
Lena maakte rustig de betaling af. De nieuwe jas zat haar prettig, de leren handtas lag in het mandje naast de boodschappen die ze kocht zonder op de prijs te letten.
De ex-schoonmoeder bekeek haar — nette manicure, een gezicht dat uitgerust leek, geen spoor van die uitgeputte vrouw die twee jaar geleden met één tas uit hun gezin vertrok.
— Helpen? — zei Lena en knikte naar het scherm.
Galina Petrovna maakte ruimte. Lena betaalde snel haar bescheiden boodschappen — brood, melk, de goedkoopste worstjes. Vroeger had ze daar niet op gelet; nu vergeleek ze automatisch met wat in haar eigen kar lag.
— Dank je, — mompelde Galina Petrovna. — Vroeger hielp Andrey altijd met zulke dingen, en nu…
Ze hield even op en werd rood.
Ze kwamen tegelijk naar buiten. Lena liep naar de splinternieuwe auto. Galina Petrovna bleef bij de bushalte staan en keek haar na.
— Zelf gekocht? — ze knikte naar de auto.
— Zelf. Ik werk als copywriter, vanuit huis.
— Dat bevalt vast wel? Thuis zitten?
— Heel goed. Niemand die mij de baas is.
Die laatste woorden kregen een lichte nadruk. Galina Petrovna begreep de hint en keek weg.
De bus kwam niet. Ze stonden zwijgend, af en toe keken ze naar elkaar. Lena legde rustig de tassen in de kofferbak. Vroeger raakte ze altijd in paniek, haastte zich naar huis — avondeten klaarmaken, wassen, schoonmaken. Nu hoefde ze nergens meer heen. En dat was heerlijk.
— Hoe gaat het? — vroeg Galina Petrovna tenslotte.
— Goed. En met u?
De vraag bleef in de lucht hangen. Galina Petrovna keek naar het asfalt en klemde de tasjes vast.
— Met mij… het is nu moeilijk.
— En Andrey?
De vraag klonk ongeïnteresseerd. Galina Petrovna schrok, alsof ze een klap kreeg.
— Hij… is teruggekomen. Na jullie scheiding. Ik dacht eerst — tijdelijk, totdat hij werk vindt.
— En?
— Hij heeft een meisje meegenomen. Zegt dat het nu zijn vrouw is.
— Geen papieren, — voegde ze er haastig aan toe. — Ze wonen samen, maar niets officieel.
Lena knikte. Een overvolle bus reed langs.
— Stap in, ik kan u afzetten.
— Dat hoeft niet…
— Stap in.
In de auto rook het naar nieuw leer en lichte parfum. Galina Petrovna ging voorzichtig op de leren stoel zitten en keek om zich heen.
— Sadovaya, huis zeventien, — zei ze zacht.
Lena knikte. Het appartement waar ze drie jaar lang in het weekend de vloeren dweilde, borsjt kookte voor de hele familie en zwijgend kritiek van haar schoonmoeder had ondergaan over hoe “goede vrouwen hun mannen niet van streek maken.”
— Woont u er nog steeds?
— Nu zijn we daar met z’n vieren, — er klonk bitterheid in Galina Petrovna’s stem. — Ze heeft alle meubels verplaatst, mijn planten weggegooid. Ze zegt dat ze het stof opruimen.
Het verkeerslicht. Lena keek naar de passagier.
— En u gedraagt zich nog?
— Wat moet ik anders doen? Hij is mijn zoon.
— Een volwassen zoon.
— Toch mijn zoon, — drukte Galina Petrovna haar lippen samen. — Al zegt ze nu de baas te zijn. Ik zet zelfs geen thee zonder het te vragen in mijn eigen flat.
De auto reed verder. Lena keek vooruit maar luisterde aandachtig.
— En hij? Werkt hij?
— Hij verloor zijn baan een maand nadat hij haar mee naar huis bracht. De baas zeurde, zegt ze. Nu zit hij thuis en speelt op zijn telefoon. En zij eist van mij geld — voor boodschappen, voor de vaste lasten.
— Geeft u het?
— Mijn pensioen is karig, maar wat moet ik doen? Ze op straat zetten?
Lena zweeg. Ze herinnerde zich hoe deze vrouw haar had geleerd “geen vuile was buiten te hangen” en “je man steunen in moeilijke tijden”…
— Weet u wat het pijnlijkste is? — ging Galina Petrovna verder, alsof er een dam was doorgebroken. — Zij is jong, mooi. Ik dacht dat hij zich voor haar zou veranderen, werk zou zoeken, zichzelf bij elkaar zou rapen. Maar hij is nog steeds dezelfde. Hij ligt op de bank en eist dat men hem bedient.
— Zoals vroeger.
— Zoals vroeger, — bevestigde de schoonmoeder zacht.
Ze stopten bij een bekende ingang. Lena nam geen haast om afscheid te nemen.
— Herinnert u zich nog wat u mij ooit vertelde over goede vrouwen?
— Wat zei ik dan? — Galina Petrovna spande zich zichtbaar.
— Dat ze hun mannen niet lastigvallen met kleinigheden. Dat ze begrijpen en vergeven. Dat een echte vrouw gezelligheid in huis brengt en niet klaagt.
Galina Petrovna liet haar blik zakken.
— En dat een scheiding een schande is voor een vrouw, maar niet voor een man. Herinnert u zich die wijsheden nog?
— Ik herinner het me, — fluisterde ze.
— Nou dan. Leef nu met de gevolgen van uw eigen adviezen.
De stilte in de auto werd drukkend. Galina Petrovna kneep in de hengsels van haar tas zonder op te kijken.
— Lena, ik… ik wilde mijn excuses aanbieden.
— Waarvoor precies?
— Dat ik u de schuld gaf van de scheiding. Dat ik zei dat u een slechte vrouw was, dat u niet met uw man kon omgaan.
Lena draaide zich volledig naar haar toe.
— En wat denkt u nu?
— Nu begrijp ik… u was gewoon de eerste die het niet meer uithield, — Galina Petrovna keek haar eindelijk aan. — Ik heb hem verkeerd opgevoed. Altijd beschermd, altijd afgeschermd. Hij heeft nooit geleerd verantwoordelijkheid te nemen.
— U wist heel goed wie u opvoedde. Het was gewoon makkelijker om hem aan mij over te dragen.
Galina Petrovna kromp ineen, alsof ze geslagen werd.
— U hebt gelijk. Maar ik dacht… ik dacht dat ik mijn zoon beschermde. Dat moederliefde…
— Moederliefde is je kind leren zonder jou te leven. Maar u hebt hem geleerd op uw kosten te leven.
De woorden klonken hard. Galina Petrovna zakte nog verder in haar stoel.
— Vergeef me, — zei ze bijna fluisterend. — Ik wist niet wat ik deed. Ik dacht niet dat het zo zou eindigen.
— U dacht het wel. Maar de gevolgen leken ver weg.
Buiten begon het licht te druppelen. Galina Petrovna opende het portier, maar stapte niet uit.
— En u… bent u nu gelukkig?
— Kalm.
Lees verder door hieronder op de knop (VOLGENDE 》) te klikken !
