— Alles duidelijk, — zei hij kort. Hij liep naar de telefoon en koos een nummer. — Kom hier.
Julia kwam dichterbij. Hij zette de luidspreker aan en bijna meteen klonk de gespannen stem van zijn moeder:
— Nou?! Komen jullie?
— Mama, ik heb het geregeld, — antwoordde Maksim koel. — Julia was aan het werk. Ze kon niet alles laten vallen omdat jij besloot gasten uit te nodigen. Ze is geen dienstmeisje. Ze is mijn vrouw.
Aan de andere kant viel een stilte, gevolgd door een verontwaardigde zucht.
— Hoe durf je…
— Ik ben nog niet klaar. Je hebt geen recht meer om zo tegen haar te praten. En zeker niet om te dreigen. Als ik het nog een keer hoor, zullen we elkaar nooit meer zien. Helemaal niet. Begrijp je?
De stilte aan de lijn werd zwaar en beangstigend. Alsof de grond onder iemands voeten was weggetrokken. Maksim hing als eerste op. Hij keek naar Julia. In haar blik was geen triomf, maar begrip. Dit was nog maar het begin. De eerste overwinning in een oorlog die zijn moeder al was begonnen.
Twee weken gingen voorbij. Twee weken van beklemmende stilte. Zijn moeder had niet gebeld. Zo’n stilte was angstaanjagender dan geschreeuw. Maksim wist: zijn moeder gaf niet op. Ze was gewoon een nieuwe aanval aan het voorbereiden.
En die kwam ook.
De telefoon maakte hem op zaterdagochtend wakker. De stem van zijn moeder klonk vreemd — te zacht, te zoet:
— Zoonnetje, hallo. Ik dacht… mijn verjaardag komt eraan. Geen ronde mijlpaal, maar toch wil ik graag familie verzamelen. Zussen, nichtjes. Komen jij en Julia? Het is heel belangrijk voor me…
Maksim keek naar het eentonige grijze stadslandschap buiten het raam. Elk woord van zijn moeder klonk als een trede van een ladder die recht in een val leidde. “De dierbaarsten.” “Heel belangrijk.” Dit was geen uitnodiging, dit was een formele oorlogsverklaring waarin ze alle stukken had geplaatst en de regels had opgesteld.
— We komen, — zei hij in de hoorn, zich bewust dat weigeren haar een overwinning zou geven die ze aan de familie zou presenteren als bevestiging van haar gelijk.
Op de verjaardag van zijn moeder betraden ze haar appartement. De lucht was zwaar van de geur van parfum, vet vlees en het oude parket dat tot glans was gepolijst. De woonkamer was al vol: de zussen van Tamara Pavlovna — Zoja en Nina, twee vrouwen die bijna identiek waren, als uitgewassen kopieën van elkaar; hun dochters, Lidia Markovna — de hoofdbewaarster van familiegeheimen — en nog enkele gezichten uit het verleden, verzameld als acteurs in een toneelstuk van één regisseur.
Allen draaiden zich om naar de binnenkomers, glimlachend met dezelfde kunstmatige welwillendheid. Julia kwam zelfverzekerd binnen, met rechte rug. Haar gezicht was kalm, zonder enig teken van angst. Ze wist dat dit een test zou worden. En ze was er klaar voor.
De avond begon met gesprekken, zwaar en stroperig als melasse. Tante Zoja legde met een zucht vlees op Julia’s bord:
— Eet, Julia, eet maar. Je hebt kracht nodig. Moderne vrouwen zitten altijd in hun werk… maar het belangrijkste is toch familie, thuis. En Maksim was altijd bij mama.
— Dat klopt, — voegde Nina toe, terwijl ze betekenisvol naar Tamara Pavlovna keek. — Hij wist zijn plek al van kinds af aan — naast zijn moeder. Tegenwoordig is de jeugd anders. Ze hebben hun eigen ideeën, hun eigen ‘ik’.
Julia glimlachte beleefd en sneed voorzichtig een klein stukje van de rol af.
— Tijden veranderen, Nina Petrovna. Tegenwoordig kunnen velen werk en gezin combineren.
Haar kalme opmerking hing in de lucht. Ze verwachtten verwarring of excuses, maar kregen alleen onwankelbare zekerheid. Even raakte het hen uit balans, maar al snel gingen ze weer door met hun druk — nu van een andere kant.
Tamara Pavlovna vertelde verhalen. Verhalen over hoe ze haar zoon alleen had opgevoed, hoe ze zich had opgeofferd voor het gezin, hoe ze het huis altijd openhield voor gasten. Elk verhaal was tot in detail uitgedacht en eindigde met een onzichtbare maar duidelijke verwijt aan Julia.
— …en toen begreep ik, — sloot ze haar volgende parabel af, — dat de basis van het gezin respect is. Respect voor ouderen, voor hun ervaring, voor hun woorden. Zonder dat stort het huis in als een kaartenhuis.
De gasten knikten en wierpen Julia blikken vol verborgen afkeuring. Zij was een buitenstaander in deze wereld, gebouwd op tradities en wederzijdse bescherming. Maksim probeerde de sfeer te verzachten, maar zijn stem ging verloren in het algemene koor. Hier was hij niet de zoon of neef — hij was gewoon de man van een vrouw die niet aan hun normen voldeed.
Lees verder door hieronder op de knop (VOLGENDE 》) te klikken !
